«سامان» در یک شرکت در میدان فرودوسی به عنوان پیک کار می کند. از نحوه استخدام، شرایط و میزان درآمدش می پرسم. وی در پاسخ گفت: من دیپلم دارم و چون در شهرستان شغلی وجود ندارد و همه هم سن و سال های من بیکار هستند به تهران آمدم. من برای کار به چندین جا درخواست دادم، اما بهترین شغل پیک بود. از خانواده ام پول گرفتم و موتور سیکلت قسطی خریدم.
از او می پرسم آیا از خط اتوبوس، پیاده رو یا از چراغ قرمز عبور می کند، پاسخ می دهد: گوش کن، قانون خوب است، اما برای یک گرسنه نه! من باید در شب پول در بیاورم، پس انتظار نداشته باشید که یک ساعت پشت چراغ قرمز و چند ساعت در ترافیک باشم. میدونی!
با چنین هزینه هایی برای خرید یا اجاره موتور، این سوال پیش می آید که درآمد روزانه ای که می توان با موتور به دست آورد چقدر است و آیا ارزش آن را دارد که شخصی انجام دهد؟
برای بررسی قیمت موتورسیکلت به یکی از فروشگاه های بزرگ رفتم. فروشگاهی بسیار شیک که تا چشم کار می کند انواع موتورهای رنگارنگ دارد. وارد فروشگاه شدم. موتورها را یکی یکی نگاه کردم. با ظاهری بسیار متفاوت و حرفه ای.
شرایط اجاره: برگه کنترل با امضای ضامن، سفته قیمت روز موتور سیکلت، اجاره مسکن از متقاضی و داشتن گواهینامه موتور سیکلت. دوستانی هستند که میخواهند در اسنپ و الو پیک و میاره و … کار کنند که باید متاهل و بچه دار هم باشند و به تعبیر عامیانه با آنها و خدای مهربون رابطه خیلی خوبی دارم چون 13 سال و 5 ماه است که در خاک تهران دوچرخه سوار و پاتوق هستم و مشکلات شخصی و حرفه ای این شغل جعلی را کاملا درک می کنم. احتمالاً همان اجاره روزانه است.
وی در ادامه می گوید: الان ساعت کاری من از 10 صبح تا 18 است و برای این ساعت بیمه، ناهار و 12 میلیون می پردازند. البته اگه خسته نباشی بعد از اون می تونی پیکاپ یا موتور شب کار کنی ولی من انقدر خسته ام که دیگه امکان نداره. ببینید میزان حقوق نسبت به حقوق یک کارمند خیلی خوب است اما هزینه آن طوری افزایش یافته که تقریباً به جایی نمی رسد. یعنی این حقوق جوابگوی کرایه خانه و مخارج خوراک روزانه ام است و در شرایط فعلی کافی است! آیا قرار است تشکیل خانواده بدهیم یا صاحب خانه شویم؟ نه، این خبر نیست!
یک بار چشمم به قیمتی که نوشته بود افتاد. با کمی دقت متوجه شدم قیمت هر موتورسیکلت به اندازه یک ماشین است! صاحب فروشگاه گفت: قیمت ها را ریالی نوشته ایم اما موتور زیر 100 میلیون تومان نداریم. به عنوان مثال این موتور حدود 202 میلیون تومان قیمت دارد، ما آن را به صورت اقساطی نیز می فروشیم که پیش پرداخت آن 65 میلیون تومان است. البته موتورهای بالای یک میلیارد تومان هم اینجا موجود است.
بررسی یک پژوهشگر ایرنا از آگهی های استخدام پیک موتوری نشان می دهد که برای استخدام پیک موتوری انواع آگهی وجود دارد و درآمد ماهیانه از 7 میلیون تومان تا 25 میلیون تومان در نظر گرفته شده است. این بررسی ها حاکی از آن است که درآمد حاصل از اشتغال در رستوران ها و فروشگاه ها کمتر از درآمد حاصل از استخدام پیک های خودرویی در حمل و نقل کالا است.
حتی بسیاری از آنها صمیمیت پیاده روها را عرصه خودشان کرده اند و به نوعی با ظاهر حق، موتورسیکلت هایشان را در پیاده روهای شهر می گذرانند یا پارک می کنند، انگار تقصیر ماست که در پیاده رو هستیم. البته شاید قاضی نمی تواند اینقدر یک طرفه باشد و باید دید دلیل او برای همیشه این همه عجله چیست. به راستی چرا در سطح شهر با این تعداد موتورسیکلت مواجه هستیم، قیمت سایر وسایل نقلیه و موتورسیکلت ها چقدر است که این همه افزایش یافته است؟ این در حالی است که عده ای در حال اجاره موتور هستند که موضوع اصلی گزارش بعدی است.
قیمت نجومی موتور سیکلت در بازار
بعد از مراجعه حضوری به اطلاعیه های فروش رفتم. قیمت ها کاملا نجومی است. برای ساده ترین مدل ممکن موتورسیکلت یعنی CG 125 باید بیش از 50 میلیون تومان هزینه کرد البته سی جی های برخی برندها تا 70 میلیون هم قیمت دارند. این مقدار برای ساده ترین مدل موتور است. همین طور برای موتورهای دیگر از 72 میلیون تومان تا چند صد میلیون تومان باید پرداخت کنید.
هزینه اجاره موتور سیکلت روزانه چقدر است؟
در همین راستا اطلاعات زیادی در اینترنت موجود است که بر اساس آنها اجاره موتور از روزی 150 هزار تومان و ماهیانه 3.5 میلیون تومان شروع می شود. در یک آگهی اجاره بها روزانه 250 هزار تومان و ماهانه 7.5 میلیون تومان و در آگهی دیگر روزانه یک میلیون تومان تعیین شده است.
«علی» پیک یک رستوران است. وی در پاسخ به پژوهشگر ایرنا در خصوص میزان درآمد و ساعات کاری اظهار می کند: ساعات کاری من به شرح زیر است: بعدازظهرها از ساعت 12:30 تا 16:00 و بعد از ظهرها از ساعت 20:00 الی 22:30 کار می کنم. یعنی روزی 4 ساعت در این رستوران پیک موتور می گذرانم و ماهی 6 میلیون می گیرم. من مسئول هزینه بنزین هستم. ساعات دیگر مسافران را به خیابان منتقل می کنم و نسبتا راضی هستیم. البته یک روز دیگر مسافر نیست یا خسته نیستم و درآمدم خوب است، یک روز که این شرایط وجود ندارد، دیگر هیچ!
بررسی آگهی های استخدام پیک موتورسیکلت نشان می دهد که برای استخدام پیک موتورسیکلت انواع آگهی وجود دارد و درآمدهایی از 7 میلیون تومان تا 25 میلیون تومان در ماه در نظر گرفته شده است. این بررسی ها حاکی از آن است که درآمد حاصل از اشتغال در رستوران ها و فروشگاه ها کمتر از درآمد حاصل از استخدام پیک های خودرویی در حمل و نقل کالا است.
قیمت های نجومی موتورسیکلت ها عده ای را به اجاره این وسیله نقلیه واداشته است. البته قیمت اجاره روزانه و ماهانه آنقدر کم نیست که به صرفه باشد; یعنی اجاره بها تا 10 میلیون تومان در ماه می رسد.
در یکی از این آگهی ها نوشته شده است: «سلام دوستان زحمتکش، برای امرار معاش و خوردن یک لقمه نان حلال، کارهای زیادی در زندگی لازم است، موتور باجاج (تیغه نبض) مشکی تمیز و سالم آماده کار با عقد محضری در اختیار یک فرد عادی، حلال، شفاف، متعهد و کوشا قرار می گیرد.
یک آگهی دیگر روی دیوار سی جی 125 است که روزی 150 هزار تومان قیمت دارد. البته برای دریافت این موتورسیکلت باید مدارکی ارائه شود که به نظر می رسد برای دریافت وام از بانک اقدام کرده ایم. یعنی کپی کارت ملی و شناسنامه، ضامن قبض قانونی یا پروانه بازرگانی و سفته باید صادر شود.
چقدر می توانید با موتور سیکلت درآمد کسب کنید؟
در یک جمع بندی کلی در مورد قیمت خرید یا اجاره موتور سیکلت می توان گفت که ویژگی نجومی آن به تقاضا مربوط می شود. یعنی این روزها به دلایلی مانند افزایش قیمت خودرو، ترافیک شهری و … تقاضا برای موتور افزایش یافته است. همچنین موتورسیکلت به منبع درآمدی تبدیل شده است، فشارهای اقتصادی به حدی است که موتورسیکلت که روزگاری کالای مصرفی بود برای بسیاری از مردم به وسیله درآمد تبدیل شده و چون توان مالی ندارند آن را اجاره می کنند.
به گزارش ایرنا، امروزه همه خیابان ها و حتی پیاده روها به عرصه تردد موتورسواران تبدیل شده است. موتورسوارانی که اگر از چراغ قرمز رد نشوند پشت آن پنهان می شوند و قبل از سبز شدن چراغ در کمترین زمان ممکن مانند ارتشی آماده نبرد حمله می کنند; به طوری که هر عابر پیاده ای از این حجم موتور می ترسد.
خرید موتورسیکلت با این قیمت های نجومی عده ای را به فکر اجاره و عده ای به فکر اجاره این وسیله نقلیه انداخته است. چند هفته پیش یکی از روزنامه ها از بازار داغ اجاره موتور خبر داد و نوشت که یکی از ارزان ترین انواع این خودرو یعنی هوندا 125 ساده مدل 93 تا سقف 6 میلیون تومان در ماه قابل اجاره است، البته مدت اجاره آن 3 تا 6 ماه است. این یعنی 36 میلیون برای شش ماه.