انتشار: تیر 12، 1401
بروزرسانی: 09 اردیبهشت 1404 به این جهت به این نوع ازدواج خون بس میگفتند. پس از پذیرش خون بس از جانب طرفین، نامهای هم نوشته میشد که دو طرف آن را تأیید میکردند. در میان اعراب زنی که به عنوان خونبس میرود «فصلیه» نام دارد که حق و حقوق چندانی ندارد؛ حق طلاق و شیربها ندارد و تنها از طرف شوهر برای او مهریهای تعیین میشود. خونبس به دلیل ازدواج اجباری که در آن اتفاق میافتاد امروزه منسوخ شده اما از طرف دیگر به دلیل جلوگیری از ادامه خونریزی اقدام کارسازی بودهاست. همانند دیگر طوایف و اقوام، در بین بختیاریها نیز درگیریهایی رخ میداد که گاهی بسیار شدید بوده و منجر به کشتهشدن افرادی نیز میگردید. این دختر در زندگی خود همیشه مورد آزار خانوادهٔ شوهرش قرار داشت و از کمترین حقوق معمول نیز، بیبهره بود به طوری که سرنوشت اینگونه زنان در بین بختیاریها به صورت ضربالمثل درآمدهاست. راه جلوگیری از کینهتوزی طوایف در ایران امروز، مبادلهٔ زنان و دختران نیست. اجرای این رسم تنها مختص به جغرافیا و فرهنگ مردم ساکن در استان کهگیلویه و بویراحمد نبود؛ خونبس در میان همهٔ اقوام و طوایف ساکن در جغرافیای ایران از مردم استانهای لرستان، سیستان و بلوچستان، چهارمحال و بختیاری، ایلام، کردستان، کرمانشاه، تا بخشهایی از فارس، بوشهر، گلستان، خوزستان و کرمان رایج بود. شیوهٔ اجرای این رسم در میان طوایف و اقوام مختلف متفاوت است؛ در میان اعراب خوزستان، چهار زن به عنوان «دیه» به طایفه مقتول داده میشود؛ یک زن به خانوادهٔ مقتول و سه زن دیگر به بقیهٔ طایفه. برای جلوگیری از تداوم این کار، بزرگان طوایف دیگر جمع شده و سران دو طایفهای را که با هم اختلاف داشتند با هم آشتی میدادند. خواستهها، نیازها، آرمانها و باید و نبایدها و به طور کلی جهانبینی این افراد بسیار متفاوت است. در خونبس حتی ممکن است دختری که به خونبها میدهند حتی یکساله باشد و متعهد میشوند که وقتی به سن بلوغ رسید، او را به عقد خانوادهٔ مقتول درآورند.اگر دوست دارید این نوشتار را داشته باشید و مایل به دریافت اطلاعات بسیار بیشتر در مورد مجله خبری wedlockmag لطفا به بازدید از وب سایت ما. همین متولدان نیمه دوم دهه شصت و نیمه نخست دهه هفتاد که حالا در دهه ۳۰ زندگیشان هستند نخستین گامهای حرکت از سنتی بودن به سمت مدرنیسم را برداشتهاند. این کشتهشدن سبب کینهٔ بیشتر شده و خانوادهٔ مقتول برای انتقامگرفتن اقدام به قتل یکی از نزدیکان قاتل کرده و این قضیه برای مدت طولانی ادامه مییافت. خانواده قاتل نیز هدایایی برای خانواده مقتول میآوردند که با آیین خاصی این هدایا پذیرفته میشد. در مراسم خونبس، قرآنی توسط ریشسفیدان وسط گذاشته و قاتل بخشیده میشد. برای تحکیم حالت صلح، معمولاً دختر فرد قاتل یا یکی از بستگان نزدیک او را به عقد پسر مقتول درمیآوردند تا غائله پایان یابد. سید علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، در رابطه به خونبس اعلام کردهاست که «اگر بخواهند دختر را به این کار مجبور کنند، خلاف شرع و خلاف احکام اسلامی است. با این وجود، این رسم، سنتی ضدزن است. با این وجود، با توجه به رواج سنتها و شیوهٔ زندگی ایلیاتی و طایفهای در بخشهایی از این استان، هنوز این رسم هرچند بهندرت و کم اما در میان برخی طوایف اجرا میشود. تاکنون بسیار شنیدهایم که به خصوص در میان افراد مشهور یک زن و مرد پس از سالها در کنار هم زندگی کردن ازدواج کردهاند. در حال حاضر، مسکن در کشور ما تبدیل به یک موضوع بحرانی شده است. در این رسم حضور ریش سفید اقوام اجبار است. این موضوع یعنی صرف زمان و هزینهای بسیار زیاد. یعنی یک مرد برای ازدواج فقط نباید نظر همسر آینده خود را جلب کند، بلکه مسئول تامین نظر مثبت خانواده و فامیل خود و دختر نیز هست. الهام آزاد، نمایندهٔ دورهٔ یازدهم مجلس، خونبس را «نماد صلح» دانست و ضد زن بودن آن را رد کرد. ««خونبس»: میراث ملی یا سنتی غیرانسانی و زن ستیز؟ «مصطفی پورعلی مطرح کرد؛ «خونبس» به هیچ عنوان ثبت ملی نمیشود». باید به حق آزادی افراد در انتخاب همسر احترام گذاشت. ما باید همواره در تکاپو و یافتن پنجرههای تازه برای رسیدن بشر به آزادی باشیم. طیبه سیاوشی، نمایندهٔ سابق مجلس، معتقد است که «خونبس نه سنت است و نه نماد صلح؛ نوعی ناهنجار اجتماعیست که بهجای ثبت ملی آن، باید ریشهٔ آن را خشکاند. خونبَس رسمی است که در گذشته مردم استانهای خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد و لرستان برای جلوگیری از ادامهٔ جنگ و دعوا و پایاندادن به قتل، کشتار و اصلاح روابط خانوادهها به آن مبادرت میورزند.
بروزرسانی: 09 اردیبهشت 1404